Методическая разработка урока "Отношение человека к животным"

хи ныхас раст рацаразын зонын; ахуыр кæнын хи хъуыдытæ æргом кæнын; хъомыладон куыст бакæнын хæдзарон фосыл ауæрдыны тыххæй, ныхасы рæзтыл кусын

Урочы хуыз

Урок-беседæ.

Урочы ахуырадон фæстиуджытæ

Предметон: текстæн йæ сæйраг хъуыды сбæрæг кæнын, анализ скæнын.
Метапредметон: уацмысы персонажты миддуне, сæ архæйдæн аргъ кæнын.
Удгоймагон: лæгдзинады æууæлтыл æрдзурын, удыхъæды хорз миниуджытæ рæзын кæнын.

Ахуыры методтæ æмæ формæтæ

Иртасæн-абарсты метод, проектон метод, индивидуалон, къордгай куыст.

Æххуысгæнæг фæрæзтæ

Хъантемыраты Алыбеджы тыххæй презентации; К.Ушинскийы «Слепая лошадь», Антуан де Сент-Экзюпери «Маленький принц»(скъуыддзаг), æмбисæндтæ.

Урочы этаптæ

Ахуыргæнæджы архайд

Скъоладзауты куыст

УАА

Мотиваци.
(ахуыргæнæг дæтты ног темæ бамбарынæн æххуыс чи у ахæм æрмæг)

- Уæ бонтæ хорз, сывæллæттæ.
- Уæ бонтæ хорз, нæ зынаргъ уазджытæ, æмæ фарн уæ хæдзæртты.

салам дæттынц

Регулятивон
(ахуырадон нысан æвæрын)

Самирæмæ дæр ис фехъусынгæнинаг (мини-проект)

Куыд фехъуыстат, афтæмæй адæймаг æмæ бæхы бастдзинад тынг æнгом у.Æвæццæгæн, не сфæлдыстады уымæн ис бирæ æмбисæндтæ бæхы тыххæй.
Зæгъут-ма иу цалдæр æмбисонды

Бæх иннæ цæрæгойтæй уæлдай рынчын кæны адæймаджы низтæй: æлхъывдад, зæрдæйы низтæ, инсульт, рæуджыты низæй дæр.

Бæх барæгмæ кæсы.
Хорз бæх лæджы аргъ у.
Хорз бæхы ехс нæ хъæуы.

Ног æрмæгыл куыст

Мах дæр абон дзурдзыстæм адæймаг æмæ цæрæгойты ахастдзинæдты тыххæй. Дзæгъæлы нæ райстам ахæм эпиграф. Фæлæ нæ хъæуы бамбарын ног дзырдты нысаниуæг.
Дзырдуатон куыст: хæдзардзин, уæрджытæ, рагъбос, рæтæнæгътæ, гузитæ, æрæфтауц, цинк, домбай, син,

Зонадон
(хи ныхас раст рацаразын зонын; хъæугæ информаци ссарын æмæ радзурын зонын),

коммуникативон
(хи хъуыдытæ æргом кæнын)

Цæлхдуртæ аиуварс кæныныл куыст

Къордты куыст.Кълас дыууæ къордыл адих кодтон. Иу къорд кæсы Бимболы тыххæй. Дыккаг та - Зæлимханы тыххæй.(Развæлгъау бацæттæ кодтон æрмæг)

1 къорд.Хæдзардзин адæймагыл нымад уыд Бимбол. Æгас сыхы æхсæн. Йæ куыст никуы ныууагъта йæ афонæй фæстæдæр. Куысты рагътыл та уыди тынг сæрæн æмæ хъæлдзæг. Куыствæлладæй уый хуызæн рог чи акафыдаид, чи ныззарыдаид! Уæд йæ хъæлдзæгдзинад та афтæ уыдис, æмæ адæм бæллыдысты йемæ балцы ацæуынмæ.
2 къорд.Фынддæс æмæ дыууиссæдз путы цинк?(880 кг.) Дзырд дæр ыл нæй. Рогæн сæ аласдзæн. Дзыхъхъы ныххаугæйæ, фæстæмæ нæ кæсы. Амардзæн йæхи, уæддæр йæ уæрдон сласдзæн.Зæлимхан æцæг уыдис домбай. Бæрзонд мæсыг, фæтæн син, ставд къабаз)

удгоймагон
(этикон æмæ моралон домæнтæ æххæст кæнын)

Интерактивон фæйнæгыл ис æмхæцæйæ фыст дзырдтæ: кусаг, уæнгрог, хæлæрзæрдæ, зæрдæмæдзæугæ,аив, домбай,хъæруджын, æгъатыр. Алы къорд йæхи хъайтарæн исы хъæугæ дзырд.
Цавæр хатдзæг скæндзыстæм? (æмбисæндтæй)

Кæсын мæхæдæг Зæлимханы фыдæбæттæ (159 ф., 161 ф.)

Ныггуыбыр кодта йæхи Зæлимхан. Ракодта хидызмæлтæ. Æмбары бæх, ахæм æвзæр фæндагыл, ахæм тухæны никуыма фæци Зæлимхан.

Фыццаг къорд: Бимбол у хæдзардзин, æмгарджын, домбай, хæларзæрдæ,аив,кусаг, зæрдæмæдзæугæ адæймаг.
Дыккаг къорд: Зæлимхан у кусаг, аив, домбай, хъаруджын, уæнгрог

Регулятивон
(ахуырадон нысан æвæрын, ахуырадон архæйдтытæ сбæрæг кæнын,
ахуыры фæстиу-джытæ рагацау сбæрæг кæнын),

коммуникативон
(фæрстытæ æвæрын,
хи хъуыдытæ æргом кæнын),

удгоймагон
(хъуыды бавæрын; иумæйаг хъуыддаджы бæрнондзинад æмбарын)

Релаксаци

Хъусынц К.Ушинскийы «Слепая лошадь» - мæ (скъуыддзаг)

Зонадон
(хи ныхас раст рацаразын зонын; хъæугæ информаци ссарын зонын)

Цы ис иумæйагæй ацы дыууæ уацмысы?

коммуникативон
(æмгуыстдзинад аразын ахуыргæнæг æмæ æгæрттимæ)

удгоймагон
(мадæлон æвзаджы аивдзинад;
Фыдыбæстæм æмæ мадæлон æвзагмæ уарзондзинад гуырын кæнын.

Зонадон
(анализ, синтез, абарст; хъуыдытæ логикон æгъдауæй аразын æмæ бæлвырд кæнын; алыхуызон хъуыдытæ нымайын æмæ афтæмæй æмгуыст кæнын)

коммуникативон
(бæлвырд æмæ биноныг дзурын хи хъуыдытæ; иумæйаг уынаффæмæ æрцæуын иумæйаг хъуыддаг аразгæйæ)

удгоймагон
(хи бæрнондзинад æмбарын иумæйаг хъуыддаджы; моралон æмæ этикон домæнтæ æххæст кæнын)

Æрбакæсут ма урочы эпиграфмæ.
Цæуыл аххосджын кæнæм Бимболы?

Йæхицæй раппæлын Бимбол сæвæрдта Зæлимханы цардæй уæлдæр. Ферох æй, уый йæ æххуысгæнæг кæй у. Фосæн тæригъæд нæ кæны.

Зонадон,
(архæйдтытæ зæрдыл лæууын кæнын; аххос æмæ фæстиуджыты бастдзинад сбæлвырд кæнын, архайдтытæ алгоритмæ гæсгæ кæнын),

коммуникативон
(хи хъуыдытæ бæлвырд нæнын алыхуызон критеритæй пайда кæны; ахуырады æмгуыстдзинадæн фæтк аразын),

удгоймагон
(æнтыстытæ бæлвырд кæнын; ахуырадон архайды къухы цы бафтыд, уый бæрæг кæнын).

Бимболы цур куы уыдаиккат, уæд куыд дардтаиккат уæхи?
Куыд уæм кæсы, æрмæст Бимбол уыд аххосджын?

Æз ын бауайдзæф кодтаин. Ракалдтаин ын йæ сугтæ.

Цæрæгойты тыххæй æмбисæдтæ æмæ уыци-уыцитæ ныффыссут литературæйы тетрæдты.
Радзырды мидис текстмæ хæстæг дзурын хи ныхæстæй.